Nikola Tanurdžić, najbogatiji naslednik u Srbiji bori se da vrati imovinu oduzetu njegovim precima

Novosađanin Nikola Tanurdžić, dugogodišnji predsednik Udruženja građana za povraćaj nacionalizovane nepokretne imovine na teritoriji Vojvodine, verovatno je najbogatiji naslednik u Srbiji. Sa majčine strane naslednik je poznate vojvođanske porodice Dunđerskih, jer je njegova majka Nadežda, rođena Dunđerski, kći Đoke Dunđerskog, jednog od najvećih predratnih industrijalaca i privrednika.

Đoka Dunđerski je upravljao velikim poljoprivrednim dobrima Kamendin u okolini Novog Sada i nekadašnjim Buljkesom, današnjim Maglićem. Posedovao je i čuvenu fabriku Kulpin za konzerviranje i preradu voća i povrća sa svojih imanja. Imao je i hotel Slobodu na glavnom gradskom trgu u Novom Sadu, današnjem Trgu slobode.

Dunđerski je 1946. godine osuđen za ekonomsku saradnju sa okupatorom, u postupku u kojem nije ni saslušan, niti on niti ijedan svedok odbrane, a kažnjen je kaznom prinudnog rada i konfiskacijom celokupne imovine. Skrhan nepravdom, umro je 1950. godine. Rehabilitovan je 2008, čime je poništena njegova osuda i sve njene pravne posledice, uključujući i kaznu konfiskacijom imovine.

Drugi deda Nikole Tanurdžića iz Novog Sada i imenjak, bio je uspešni predratni novosadski privrednik i trgovac. Mlad je otišao u Peštu i Beč, gde je radio kao obalski radnik. Posao ga je odveo kod čuvenog bečkog trgovca štofovima Hibera. On ga je imenovao za zastupnika za ceo Balkan, ali Tanurdžić je tu ponudu odbio. Vratio se kući i oženio Rakilom.

Na licitaciji je kupio plac na kom se i danas nalazi Tanurdžićeva palata, podignuta 1934. godine prema nacrtima čuvenog arhitekte Đorđa Tabakovića, a kasnije je dozidan hotel Reks, posle oduzimanja nazvan Putnik.

Nikola Tanurdžić bio je kraljevski dvorski liferant štofova, osnivač je i Trgovačkog fonda i Novosadske trgovačke omladine. Celokupna imovina mu je oduzeta 1948. godine, na osnovu zakona kojim su privatna preduzeća prešla u državnu svojinu.

- Na stepeništu dedinog dvorca u Kulpinu, pe 18 godina zakleo sam se da će sa Đoke Dunđerskog biti skinuta lažna komunistička optužba iz 1946. godine, za krivično delo privredne saradanje sa okupatorom. Prošlog meseca sam rešenje o rehabilitaciji konačno dobio - kaže Nikola Tanurdžić.

Nešto od imovine Dunđerskih je i na glavnom gradskom trgu u Novom Sadu. S jedne strane spomenika Svetozaru Miletiću stoji palata današnje Nacionalne banke Grčke (donedavno Vojvođanske banke), u kojoj je do 1947. godine bio hotel Sloboda i bioskop Odeon u vlasništvu Đoke Dunđerskog. U toj zgradi je 1918. godine, na velikoj Narodnoj skupštini Srba, Bunjevaca, Šokaca i ostalih Slovena, doneta odluka o ujedinjenju Vojvodine sa Kraljevinom Srbijom. Sa druge strane spomenika nalazi se hotel Vojvodina, nekadašnje vlasništvo Nikolinog dede – strica dr Gedeona Dunđerskog.

Dijagonalno od spomenika je velika Tanurdžićeva palata, svojevremeno najmodernija zgrada u Novom Sadu. Nikola je rođen u palati Tanurdžića, a i danas sa suprugom Gordanom živi u jednom od njenih 60 stanova.

Tanurdžić se bezuspešno borio da spreči mnoge privatizacije koje je sprovela Republička agencija za privatizaciju, između ostalog, prodaju poljoprivrednog dobra Maglić i prodaju zgrade Vojvođanske banke.

Izvor: "Sudbina oduzete imovine", Branislav Gulan